W rolnictwie często mówi się o trudach uprawy gleb ciężkich – gliniastych, zwięzłych, trudno przepuszczających wodę. Tymczasem sporym wyzwaniem okazują się również gleby lekkie. Ich przewiewność, szybkie nagrzewanie się oraz niska zawartość próchnicy sprawiają, że wymagają zupełnie innego podejścia. Na szczęście odpowiednie zabiegi i maszyny rolnicze mogą odmienić ich potencjał – czyniąc z nich glebę nie tylko uprawną, ale i plenną.

• Czym wyróżniają się gleby lekkie?
• Jak skutecznie pracować na glebach lekkich?
• Mulczowanie – naturalna ochrona gleby
• Poplony – zasilają i chronią
• Ugniatanie? Na lekkiej glebie może pomóc

Czym wyróżniają się gleby lekkie?

Gleby lekkie występują na dużym obszarze Polski. Należą do nich głównie gleby bielicowe, płowe i rdzawe. Ich dominującą cechą jest wysoka przepuszczalność – zarówno wody, jak i powietrza. Dzięki temu szybko się nagrzewają i sprzyjają wymianie gazowej. To jednak tylko jedna strona medalu.

W rzeczywistości gleby lekkie łatwo się przesuszają, szybko wypłukują składniki odżywcze i zawierają znikome ilości próchnicy. Mają też niską zdolność buforową – co oznacza, że trudno im utrzymać wilgoć i składniki mineralne. W efekcie rośliny słabo się ukorzeniają, cierpią na niedobory i rozwijają się nierównomiernie. Żeby temu zapobiec, gleby te wymagają specyficznych praktyk uprawowych i odpowiednich narzędzi.

Jak skutecznie pracować na glebach lekkich?

Podstawą skutecznego gospodarowania na lekkich glebach jest kompleksowe podejście. Rolnik musi zadbać o:

• zatrzymywanie wody i ochrona gleby przed wysychaniem,
• poprawę struktury fizycznej gleby,
• wzbogacenie profilu glebowego w materię organiczną,
• stabilizację gleby i zwiększenie jej zwięzłości.

W tym celu coraz więcej gospodarstw wykorzystuje wały uprawowe, agregaty talerzowe, agregaty bezorkowe oraz siewniki do poplonów. Odpowiednio zestawione maszyny pozwalają nie tylko ograniczyć przesuszenie gleby, ale też stworzyć idealne warunki dla ukorzenienia się roślin.

Mulczowanie – naturalna ochrona gleby

Pozostawienie warstwy mulczu, czyli resztek pożniwnych na powierzchni gleby, pełni kluczową funkcję ochronną. Działa jak izolator – ogranicza parowanie wody, hamuje rozwój chwastów i zabezpiecza glebę przed działaniem wiatru i deszczu. Jest to szczególnie ważne na terenach piaszczystych i lekkich, gdzie każdy opad może wypłukać cenne składniki z warstwy uprawnej.

Do efektywnego mulczowania wykorzystuje się agregaty uprawowe i talerzowe, które rozdrabniają słomę, równomiernie ją rozprowadzają i jednocześnie spulchniają glebę na odpowiedniej głębokości. Dzięki temu już od pierwszych chwil po zbiorach gleba jest chroniona i lepiej przygotowana na kolejne etapy uprawy.

Poplony – zasilają i chronią

Wysiew poplonów to kolejny kluczowy element regeneracji gleb lekkich. Te rośliny, choć nieprzeznaczone do zbioru, pełnią ważną rolę – ich korzenie spulchniają glebę, a zielona masa wzbogaca ją o składniki odżywcze. Siewniki rolnicze, szczególnie w połączeniu z agregatami uprawowo-siewnymi, umożliwiają precyzyjne rozprowadzanie poplonów nawet na dużych areałach.

Dzięki nim gleba odzyskuje równowagę, a kolejne uprawy mają lepszy start. Co ważne – dobrze dobrane międzyplony zmniejszają również ryzyko erozji i poprawiają retencję wody.

Ugniatanie? Na lekkiej glebie może pomóc

W przeciwieństwie do ciężkich gleb, gdzie każde ugniatanie działa destrukcyjnie, gleby lekkie mogą zyskać na lekkim dociążeniu. Przejazdy ciągnika z maszynami montowanymi na przednim TUZ pozwalają wyrównać powierzchnię i poprawić zwięzłość wierzchniej warstwy. W rezultacie korzenie łatwiej się stabilizują, a woda nie spływa zbyt szybko.

W tej roli świetnie sprawdzają się między innymi wały nożowe oraz wały Cambridge, które równomiernie dociskają glebę, zamykają mikropory i wspierają zatrzymywanie wilgoci. To ważne szczególnie w okresach suszy.