Rolnicy często zmagają się ze spadkiem żyzności gleby w wyniku niewłaściwej uprawy roli, nawożenia czy niskiej zawartości materii organicznej. To poważny problem, który bezpośrednio wpływa na wzrost, rozwój i plonowanie roślin, przez co właściciele gospodarstw rolnych ponoszą spore straty produkcyjne, a nawet ekonomiczne. Z tego powodu każdy rolnik powinien stale kontrolować stan środowiska glebowego, gdyż tylko wtedy zdąży przeciwdziałać jego pogarszaniu się, zachowując naturalną równowagę. W tym artykule postaramy się wymienić najważniejsze czynniki, które pomagają zachować i zwiększyć żyzność gleb w gospodarstwie rolnym.
- Próchnica jako czynnik kształtujący żyzność gleby
- Zachowywanie prawidłowego następstwa roślin
- Nawożenie przy użyciu nawozów naturalnych i organicznych
- Wapnowanie gleb
- Jaką uprawę roli wybrać, by zwiększyć żyzność gleby?
Próchnica jako czynnik kształtujący żyzność gleby
Zawartość próchnicy glebowej to podstawowy wskaźnik, określający stopień żyzności gleby. Mianowicie stanowi ona około 70% całości substancji organicznych znajdujących się w glebie, dlatego też jest ona taka ważna dla jej urodzaju. Próchnica powstaje z rozkładu szczątków organicznych, w szczególności masy resztek pożniwnych pozostających na polu. W procesie tym biorą udział mikroorganizmy glebowe, więc opłaca się ograniczyć zastosowanie intensywnych upraw zagrażających różnorodności biologicznej.
Do zalet wysokiej zawartości próchnicy w glebie zaliczamy poprawę struktury podłoża, zwiększenie retencyjności wody, zapobieganie utracie składników pokarmowych i erozji, napowietrzenie, lepsze nagrzewanie się gleb, a także wzrost namnażania pożytecznych mikroorganizmów glebowych. Natomiast jeśli chodzi o to, jak zadbać o jej zawartość to przede wszystkim powinno się stosować prawidłowe zmianowanie roślin, systematycznie nawozić glebę naturalnymi i organicznymi nawozami oraz przeprowadzać wapnowanie na glebach kwaśnych.
Zachowywanie prawidłowego następstwa roślin
Racjonalne zmianowanie uwzględniając szereg czynników poprawiających wartość stanowiska dla roślin pozwala każdemu rolnikowi stworzyć optymalne warunki, umożliwiające osiągnąć wysokiej jakości plony. Dokładniej rzecz biorąc, dobre wyniki pomaga uzyskać płodozmian cechujący się dużą ilością roślin uprawnych około 5-7. Dzisiaj jednak można częściej spotkać się z ich zmniejszoną liczbą, przez co zauważono, że znacznie pogarsza się struktura gleby.
Wobec tego nie powinno się zmniejszać, lecz zwiększać rotację roślin w płodozmianie. Albowiem rośliny strączkowe, motylkowe i ich mieszanki z trawami będą stanowić korzystny przedplon pod każdą inną roślinę uprawną, pozostawiając tym samym środowisko zasobne w składniki pokarmowe.
Nawożenie przy użyciu nawozów naturalnych i organicznych
Wszystkie nawozy naturalne, organiczne i mineralne pełnią bardzo ważne źródło składników pokarmowych, odbudowujących ubytki próchnicy w glebie. Dlatego też nawożenie to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych, które posiadają kluczowe znaczenie dla kształtowania właściwości gleb. Zwykle zabieg ten jest wykonywany przez maszyny rolnicze, sprawdzające się w mieszaniu nawozów z glebą. Do grupy tych maszyn można zaliczyć przede wszystkim agregaty uprawowo-siewne, które posiadają uniwersalny charakter działania.
Warto także zaznaczyć, że słoma po rozdrobnieniu i równomiernym rozłożeniu po polu może być wykorzystana jako drogocenny nawóz dla mikroorganizmów glebowych i nie tylko. Stanowi ona bowiem bardzo bogate źródło węgla, więc zamiast wykorzystywać ją dla własnych korzyści, niekiedy lepiej jest użyć jako alternatywne źródło użyźniania gleby.
Wapnowanie gleb
Z kolei przy glebach kwaśnych dosyć istotną sprawą jest eliminacja kwaśnego odczynu poprzez systematyczne wapnowanie gleb. Zabieg powinien być wykonany jesienią lub zimą jeszcze przed nawożeniem, ponieważ wtedy utrzymuje się duża wilgotność, która sprzyja w rozpuszczaniu się wapnia i jednocześnie dostarczaniu go do głębszych warstw gleby.
Jaką uprawę roli wybrać, by zwiększyć żyzność gleby?
Oczywiście dobór zabiegów agrotechnicznych ma również ogromny wpływ na tworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju roślin. Bez zastosowania odpowiednich czynności przy użyciu narzędzi rolniczych nie bylibyśmy w stanie dość dobrze napowietrzyć glebę, przyspieszyć proces rozkładu materii organicznej czy ograniczyć zachwaszczenie.
Obecnie przyjmuje się, że uprawa bezorkowa przynosi ze sobą większe korzyści związane z polepszeniem struktury i porowatości gleby, na skutek ograniczenia częstotliwości a zarazem głębokości wykonywanych zabiegów. W rezultacie zabiegi uprawowe są redukowane do niezbędnego minimum, co pozwala rolnikom skoncentrować się na innych problemach, w tym podwyższeniu zawartości próchnicy, zapobieganiu erozji wietrznej i wodnej czy ograniczeniu parowania wody.
Do uproszczonej uprawy wykorzystuje się maszyny rolnicze, które podczas działania nie odwracają wierzchniej warstwy gleby. Kiedyś świetnie nadawały się do tego pługi, natomiast teraz brony talerzowe. Na szczególną uwagę zasługują także agregaty bezorkowe stworzone z myślą o właśnie takim rozwiązaniu. Wyróżnia je większa funkcjonalność, niż zwykłych talerzówek. Stąd też warto zapoznać się z ofertą agregatu bezorkowego PORTO wyprodukowanym przez producenta AMJ AGRO, by dowiedzieć się czegoś więcej o jego możliwościach.