Sposoby uprawy roli bezpośrednio wpływają na właściwości gleby, erozję czy rozwój roślin, dlatego też zabiegi agrotechniczne powinny być odpowiednio dobrane do warunków panujących na polu uprawnym, by móc uzyskać jak najwyższe plony wysokiej jakości. Każdy zabieg agrotechniczny ma bowiem służyć roślinie uprawnej, lecz długotrwała praca o zbyt słabej lub silnej intensywności może prowadzić do niekorzystnych zmian, zachodzących w glebie dla jej wzrostu, a nawet degradacji podłoża. W tym artykule przedstawimy zarówno zalety, jak i wady dwóch podstawowych systemów uprawy roli – uprawy orkowej i bezorkowej, aby zapobiec wielu z tych problemów.
Zalety i wady uprawy płużnej
Uprawa płużna to metoda konwencjonalna oparta na orce, która polega na odwróceniu i pokruszeniu uprawianej warstwy roli. Oprócz tego wymaga wielu innych zabiegów uzupełniających, takich jak bronowanie, włókowanie czy wałowanie wałami ugniatającymi. Z tego też powodu mówi się, że jest to system praco- i czasochłonny. Jednakże w wyniku tej pracy rolnicy czerpią wiele korzyści, do których zaliczamy:
- głębokie i długotrwałe spulchnianie roli,
- napowietrzenie gleby,
- pobudzenie aktywności biologicznej,
- całkowite przykrycie resztek pożniwnych,
- równomierne rozmieszczenie materiału organicznego w glebie,
- usuwanie głębokich kolein po dużych maszynach rolniczych,
- przygotowanie odpowiedniego podłoża do swobodnego wzrostu korzeni roślin.
Niestety liczne zabiegi uprawowe i doprawiające wiążą się także ze zmniejszeniem zawartości próchnicy, zbyt szybkim rozkładem materiału organicznego, zaburzeniem życia mikroorganizmów, zaskorupianiem powierzchni, wystąpieniem podeszwy płużnej, erozją wodną i wietrzną oraz zniszczeniem naturalnej wierzchniej warstwy gleby. Czego skutkiem jest problematyczny spadek żyzności i zasobności naszych gleb. Stąd każdy rolnik powinien uważnie obserwować, jak zmieniają się warunki panujące na polu, żeby w razie potrzeby zmniejszyć ilość, rodzaj czy zupełnie zmienić rodzaj uprawy roli.
Dzisiaj najlepszym rozwiązaniem do wykonywania orki jest zastosowanie maszyn rolniczych, skonstruowanych z kilku elementów roboczych, które pozwalają wykonywać wiele funkcji jednocześnie. Takimi maszynami są agregaty uprawowe, mogące realizować różne zabiegi agrotechniczne np. uprawę roli, siew czy wałowanie.
Plusy i minusy uprawy bezpłużnej
Uprawa bezorkowa wyróżnia się mniejszymi nakładami pracy i intensywnością w wykonywaniu zabiegów uprawowych, niż orka. W przeciwieństwie do orki jej praca opiera się na powierzchniowym lub głębokim spulchnianiu i mieszaniu roli, bez jej odwracania. W tym celu wykorzystuje się maszyny rolnicze takie jak brony talerzowe, głębosze czy spulchniacze.
Do zalet uprawy bezpłużnej można wymienić zerwanie podeszwy, ograniczenie wzrostu chwastów, wymieszanie i pozostawianie dużej ilości resztek pożniwnych na powierzchni, dzięki czemu zapobiega erozji, zatrzymuje wodę oraz substancje organiczne w wierzchniej warstwie gleby, a także sprzyja rozwojowi mikroorganizmów żyjących w glebie. To wszystko ma ogromny wpływ na poprawę żyzności gleb. Ponadto warto zaznaczyć, że uprawa bez orki zmniejsza koszty związane z czasem i mniejszą liczbą zabiegów uprawowych. Natomiast do minusów tego rozwiązania należy wymienić ryzyko wystąpienia choroby i szkodników stanowiących zagrożenie dla roślin uprawnych, wzrost zachwaszczenia łanu czy zmianę starego sprzętu rolniczego do gospodarstwa na nowy.
Dla zwolenników uprawy bezpłużnej polecamy agregat bezorkowy PORTO, który za pomocą specjalnych 10-ciu łap łatwo zagłębia się w twardą glebę, doskonale zrywając podeszwę orną. Model ten pozwala indywidualnie dobrać siłę docisku i kąt natarcia dłutów do potrzeb spulchniania gleby na wybranej głębokości.
Jaki system uprawy roli wybrać?
Każdy rolnik powinien indywidualnie ocenić i wybrać rodzaj uprawy roli dla swojego gospodarstwa, w tym liczbę i kolejność wykonywanych zabiegów na polu. Zwykle decyzja ta jest podejmowana na podstawie stanu roli po zbiorach, wilgotności, zachwaszczeniu czy długości okresu do kolejnego siewu. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki można wybrać najbardziej optymalny system. Jeśli na polu uprawnym występuje gleba szczególnie narażona na erozję, niedobór opadów lub zauważysz, że na jej powierzchni powstaje podeszwa płużna, warto pomyśleć o uproszczonej uprawie roli, bez orki. W takiej sytuacji pozwoli ona znacznie zwiększyć jakość i ilość uzyskanych plonów, niż przy stosowaniu uprawy płużnej.
